Er komt een moment waarop je voelt dat er iets broeit. De sfeer verandert, de energie zakt weg, de samenwerking loopt stroever. Mensen zeggen minder, gaan mopperen of worden ziek. Besluiten blijven liggen, terwijl de afspraken helder zijn.

De reflex om te repareren

Jij probeert het te repareren. Nog een overleg, een sessie, een plan. Even lijkt het beter te gaan. Er komt wat lucht, er wordt gelachen, er lijkt weer beweging in te komen. Collega’s zeggen het op te pakken. En toch verandert er weinig. Het oude gevoel komt terug. Want zolang de echte oorzaak niet wordt aangekeken, zoekt het systeem vanzelf zijn oude vorm weer op.

Dat is het moment waarop sleutelen aan de bovenstroom niet meer helpt. Het gaat niet meer over structuur of taakverdeling, maar over de onderstroom: over rollen, loyaliteit en de bedoeling van het geheel.

Wat er onder de oppervlakte speelt

In veel bedrijven zit daar het echte ongemak. Want zodra spanning voelbaar wordt, gaan we compenseren. We praten erover, maken het kleiner of zoeken iemand die het oplost. Alles om het maar niet te hoeven voelen. En ongemerkt ontstaan er dan patronen die precies dat doen: de hitte onder de oppervlakte bedekken, in plaats van er even bij te blijven.

Persoonlijk omgaan met ongemak

Ook in jou als leider gebeurt dan iets. Misschien voel je de neiging om controle te nemen, harder te werken of verantwoordelijkheid over te nemen van anderen. Of juist om afstand te nemen, je terug te trekken, even te wachten tot het vanzelf overgaat. Beide reacties zijn menselijk en precies wat het patroon in stand houdt.

Persoonlijk leiderschap begint bij herkennen wat er in jou gebeurt als spanning oploopt. Durf je erbij te blijven, zonder direct te handelen? Kun je de onrust in jezelf dragen, in plaats van deze te dempen met wat dan ook? Vaak ligt daar de sleutel: bij het uithouden van dat kleine moment van niet-weten, waar ruimte ontstaat voor iets nieuws.

Eigenaarschap

Daar begint eigenaarschap. Niet in het oplossen, maar in het verdragen en in het aanwezig blijven bij wat er is en dat te onderzoeken. Alleen of als team. Systemisch gezien vertelt ongemak iets. Het laat zien dat er ergens iets uit balans is, in de ordening, rolverdeling of de verbinding. En zolang dat niet wordt aangekeken, bouwt de druk zich op tot het zich op een andere manier laat zien.

In beweging door erbij te blijven

Echte beweging ontstaat niet door harder te duwen, maar door stil te staan bij wat het ongemak je probeert te laten zien.

Wat zou er ontstaan als je het ongemak niet langer wegduwt?